ارزیابی تنوع دورگ های جدید ذرت دانه ای برای صفات کمی و ساختار ظاهری

Authors

مژگان مسچی باهوش

حمید عباس دخت

بابک ربیعی

abstract

به منظور ارزیابی تنوع دورگ (هیبرید)های جدید ذرت دانه­ای برای صفات کمی و ساختار ظاهری (مورفولوژیک)، هفده دورگ سینگل کراس ذرت در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود کشت شدند. نتایج به دست آمده از تجزیه به عامل­ها بر پایة استخراج ریشه های مشخصه از طریق تجزیه به مؤلفه­های اصلی بیانگر کفایت پنج عامل مستقل از هم برای شانزده صفت اندازه­گیری شده بود که در مجموع 18/89 درصد از تنوع کل داده­ها را تبیین کردند. عامل­ها با توجه به مهم­ترین صفاتی که در بر گرفتند به ترتیب با عنوان عامل ویژگی های ظاهری بوته و بلال، عامل مرتبط با عملکرد دانه، عامل نوع (تیپ) بلال، عامل اندازة بلال و عامل عملکرد اقتصادی نام گرفتند. عامل های اول و دوم در مجموع 8/51 درصد از تغییرپذیری های داده­ها را شامل شدند و دورگ bc666 که از نظر این دو عامل دارای بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد و ویژگی های ارتفاع متوسط بود، به عنوان دورگ برتر معرفی شد. تجزیة خوشه­ای با روش حداقل واریانس ward، دورگ ها را در چهار گروه قرار داد. محاسبة میانگین صفات گروه­ها و تفاوت آنها از میانگین کل دورگ ها نشان داد که دورگ های گروه اول که شامل چهار دورگ zp434، cisko، bc666 و koss444 بود از نظر بسیاری از صفات مورد ارزیابی از جمله عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارزش بالاتری نسبت به دیگر گروه­ها دارند و می­توانند به عنوان دورگ های پرمحصول مورد توجه قرار گیرند. گروه دوم که شامل ژن نمون (ژنوتیپ)­های bc678، ns540، ossk444 بود تنها از نظر صفات ارتفاع محل بلال و ارتفاع بوتة بدون گل تاجی و با گل تاجی دارای میانگین بالاتری از دیگر گروه­ها بود و ارزش مطلوبی برای صفات ارزیابی شده نداشت. گروه سوم با سه ژن نمون از نظر بسیاری از صفات کمترین میانگین را در بین گروه­ها داشت. گروه چهارم با هفت ژن نمون بزرگترین گروه بود و از نظر صفات قطر بلال، وزن 100 دانه، ارتفاع بوته بدون گل تاجی، ارتفاع بوته با گل تاجی، عمق دانه و عملکرد زیست توده (بیولوژیک) در سطحی بالاتر از میانگین کل قرار داشت. تجزیة تابع تشخیص به روش خطی فیشر با فرض وجود چهار گروه ناشی از تجزیة خوشه­ای، دورگ های مورد ارزیابی را باردیگر در چهار گروه دسته­بندی کرد و نشان داد که درستی گروه­بندی ناشی از تجزیة خوشه­ای 94 درصد بود. تجزیة واریانس چندمتغیره با آمارة ویلکس لامبدا نیز تفاوت معنی­داری را بین چهار گروه به دست آمده نشان داد. در مجموع نتایج به دست آمده از این ارزیابی بیانگر آن بود که تنوع بسیار زیادی در بین دورگ های ذرت ارزیابی شده وجود دارد و چهار دورگ zp434، cisko، bc666 و koss444 به عنوان دورگ های پرمحصول برای کشت در شرایط آب و هوایی همانند شهرستان شاهرود پیشنهاد شدند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تنوع دورگ‌های جدید ذرت دانه‌‌ای برای صفات کمی و ساختار ظاهری

            به منظور ارزیابی تنوع دورگ (هیبرید)های جدید ذرت دانه­ای برای صفات کمی و ساختار ظاهری (مورفولوژیک)، هفده دورگ سینگل‌کراس ذرت در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود کشت شدند. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه به عامل­ها بر پایة استخراج ریشه‌های مشخصه از طریق تجزیه به مؤلفه­های اصلی بیانگر کفایت پنج عامل مستقل از هم برای شانزده صفت اندازه­گیری‌شده بود که...

full text

تأثیر مدیریت کود نیتروژن بر شاخص های رشد و صفات کمی سه هیبرید ذرت دانه ای در شاهرود

این تحقیق به منظور مطالعه اثر تقسیط کود نیتروژن بر شاخص‌های رشد و عملکرد سه هیبرید ذرت دانه‌ای در شاهرود اجرا شده است. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1386 به اجرا در آمده است. کرت‌های اصلی شامل سه هیبرید ذرت (دبل‌کراس370، سینگل‌کراس447 و سینگل‌کراس499) و کرت‌های فرعی شامل شش تیمار تقسیط کود نیتروژن (تیمار کودی اول (N1): 45 در شروع کاشت...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و تجزیه خوشه ای برای صفات کمی و کیفی برنج

به منظور مطاله ژنتیکی در خصوصیات کمی و کیفی 36 لاین و رقم برنج، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده در سال 1379 انجام شد. در این مطالعه هفده صفت شامل عملکرد دانه، تعداد خوشه، تعداد دانه سالم در خوشه، وزن صد دانه، طول، عرض و مساحت برگ، ارتفاع بوته، طول ساقه، مقدار آمیلوز، غلظت ژل، وزن خوشه، طول، عرض و شکل دانه، تعدا روز تا 50 درصد گلدهی و رسیدن کامل با اندازه گیری ده نمونه تصادفی در هر واحد آزمایشی ا...

full text

تنوع ژنتیکی برای برخی از صفات فیزیولوژیکی و زراعی در سورگوم دانه ای

Identification of easily measured physiological traits contributing to yield under specified environmental conditions would benefit genotypic selection for grain sorghum. A field experiment was conducted to determine broad-sense heritability and expected genetic advance, and to examine the relationships of grain yield with 11 physiological traits related to developmental periods, vegetative gro...

full text

تنوع ژنتیکی برای برخی از صفات فیزیولوژیکی و زراعی در سورگوم دانه ای

Identification of easily measured physiological traits contributing to yield under specified environmental conditions would benefit genotypic selection for grain sorghum. A field experiment was conducted to determine broad-sense heritability and expected genetic advance, and to examine the relationships of grain yield with 11 physiological traits related to developmental periods, vegetative gro...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم گیاهان زراعی ایران

Publisher: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-4811

volume 46

issue 3 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023